Славгородский
районный исполнительный комитет
Официальный сайт
Адрес: 213245, г. Славгород, ул. Октябрьская, 3
Телефон приемной: 8 (02246) 79-625
E-mail: slavrik@slavgorod.gov.by
Режим работы: понедельник-пятница с 8.00 до 13.00, с 14.00 до 17.00
Кодэкс Рэспублікі Беларусь аб культуры 20 ліпеня 2016 г. № 413-З
Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь
Гісторыка-культурная Спадчына Рэспублікі Беларусь
Историко-культурное наследие Могилевской области
Нематериальное историко-культурное наследие Могилевской области
Культурныя каштоўнасці, якія знаходзяцца за межамі Рэспублікі Беларусь
Жывая спадчына Беларусі — інвентар нематэрыяльная культурная спадчына
Сборник информационно-методических материалов по охране историко-культурно наследия Беларуси
На территории Славгородского района насчитывается 22 материальных недвижимых историко-культурных ценностей, включенных в Государственный список историко-культурных ценностей Республики Беларусь, утвержденный постановлением Совета Министров Республики Беларусь от 14 мая 2007 года № 578 “Аб статусе гісторыка-культурных каштоўнасцей”.
В том числе 15 памятников истории:
“1” категории: “Помнік у гонар перамогі рускіх войскаў у бітве пад Лясной, 1908 год;
“3” категории - 14 братских могил;
3 памятника архитектуры:
“1” категории: “Свята-Петра-Паўлаўскі храм-помнік: іканастас, два ківоты, мазаічны абраз “Казанская ікона Божай Маці” (майстэрня Фралова), мазаічны абраз “Апостал Петр” (майстэрня Фралова), (1908-1912 гады);
Ансамбль царквы Раста Багародзіцы: царква (фрэскі ў інтэр’еры царквы), званіца, царкоўна-прыходская школа, падмуркі цёплай царквы, былы жылы дом, рэшткі былога жылога дома, канец ХVIII стагоддзя,1791–1793 гады
“Будынак былой паштовай станцыі, другая палова ХIХ стагоддзя”.
4 памятника искусства (в составе Свято-Петро-Павловского храма-памятника д.Лесная):
іканастас;
два ківоты;
мазаічны абраз “Казанская ікона Божай Маці” (майстэрня Фралова);
мазаічны абраз “Апостал Петр” (майстэрня Фралова)
В целях реализации государственной политики в сфере охраны историко-культурного наследия района собственники ценностей принимаются меры по обеспечению надлежащего состояния объектов историко-культурного наследия, все братские могилы приведены в порядок, ухожены.
Вместе с тем, в неудовлетворительном состоянии находится жилое строение и фрески в ансамбле церкви Рождества Богородицы в г.Славгороде (собственник- приход храма Рождества Пресвятой Богородицы г.Славгорода Могилевской епархии Белорусской Православной Церкви).
Уважаемые жители Славгородского района, земляки!
В городе Славгороде находятся памятники архитектуры: «Ансамбль церкви Рождества Богородицы: церковь (фрески в интерьере церкви), колокольня, церковно-приходская школа, фундаменты теплой церкви, бывший жилой дом, остатки бывшего жилого дома» и «Здание бывшей почтовой станции», которые внесены в Государственный список историко-культурных ценностей Республики Беларусь.
Славгородская церковь, колокольня и церковно-приходская школа, построенные по приказу князя А..М.Голицына в 1791-1793 гг. по проекту русского архитектора Н.Львова, являются одним из самых совершенных примеров архитектуры классицизма в Беларуси.
Здание бывшей почтовой станции построено в стиле неоготики во второй половине 19 века согласно «образцового проекта» 1846 года. В здании почтовой станции размещались покои для проезжающих, квартира смотрителя. Кроме этого имелся флигель для ямщиков, амбар и хлев. Сегодня от комплекса сохранилось только административное здание.
В настоящее время данные объекты наследия нуждаются в проведении ремонтных работ.
Просим заинтересованных лиц, организации оказать необходимую помощь в виде безвозмездной спонсорской помощи, пожертвований, благотворительных взносов:
Приходу храма Рождества Пресвятой Богородицы г.Славгорода — собственнику историко-культурной ценности
«Ансамбль церкви Рождества Богородицы: церковь (фрески в интерьере церкви), колокольня, церковно-приходская школа, фундаменты теплой церкви, бывший жилой дом, остатки бывшего жилого дома»
Могилевская область, г. Славгород, улица Ленинская, 9 (инв. № 734/С-15967), Ленинская 9/1 (инв. № 734/С-16058).
Благотворительный счет Прихода храма Рождества Пресвятой Богородицы г.Славгорода (на разработку проекта зоны охраны, проведение технического обследования объекта, разработку научно-проектной документации для выполнения ремонтно-реставрационных работ и проведения ремонтно-реставрационных работ на объекте)
ОАО Белагропромбанк
BAPBBY2Х
УНП 700023978
Р/сч BY08BAPB31355868400200000000 (благотворительный)
Сектору культуры Славгородского районного исполнительного комитета — собственнику историко-культурной ценности — «Здание бывшей почтовой станции»
Могилевская область, г. Славгород, улица Ленинская,49.
Благотворительный счет сектора культуры Славгородского районного исполнительного комитета (на реконструкцию историко-культурной ценности «Здание бывшей почтовой станции», вторая половина 19 века под районный историко-краеведческий музей)
Расчётный счет, на который можно перечислять средства:
р/с — BY15AKBB36420701146377000000 код банка AKBBBY2Х ОАО АСБ «Беларусбанк»
Давайте совместными усилиями умножать и беречь наследие наших предков!
Заранее благодарим за поддержку !!!
Координационный Совет общественных организаций Славгородского района
В случае обнаружения граждан, пользующихся металлодетекторами и уничтожающих памятники археологии, необходимо вызвать сотрудников органов внутренних дел.
У цэнтры вёскі. Пабудаван ў пачатку ХХ ст. Паводле праекта архітэктара А.Гагена ў гонар 200-годдзя перамогі рускіх войск над шведскім корпусам генерала А.Левенгаўпта ў бітве 28.9.1708 г. пад Лясной.
Мураваны будынак цэнтрычнай шмат'яруснай аб'ёмна-прасторавай кампазіцыі. Завершаны высокім шатром з цыбулепадобнай галоўкай. У плане квадрат (15х15 м) са скругленымі вугламі. Ніжні ярус пастаўлены на стылабат з гранітных блокаў, завершаны поясам машыкуляў. На яго паўднёвым, паўночным і заходнім фасадах паўцыркульныя ўваходныя парталы, абрамленыя ляпнымі аркамі і стылізаванымі калонамі. Сцяна ўсходняга фасада прарэзана 2 вузкімі паўцыркульнымі аконнымі праёмамі, дэкарыравана мазаікай "Апостал Пётр". Другі ярус завершаны зубцамі ў выглядзе ластаўчынага хваста. Аконныя лучковыя праёмы ў ліштвах. Галоўны фасад упрыгожаны мазаікай "Маці Боская з дзіцем", размешчаны над уваходным парталам. Па вуглах першага яруса і над уваходамі вузкія праёмы, якія надаюць будынку характар абарончага збудавання. Сцены абліцаваны жоўтай керамічнай пліткай. ліштвы акон і дзвярныя праёмы - белым пясчанікам. Унутраная прастора храма перакрыта крыжовым скляпеннем з распалупкамі. Размалёўкі, што ўпрыгожвалі сцены, не захаваліся.
Храм-помнік мемарыяльнай архітэктуры, вырашаны ў псеўдарускім стылі. (Цяпер тут дзейнічае царква).
У 1908 г. у гонар 200-годдзя перамогі рускіх войск каля в.Лясная пастаўлены помнік (скульптар А.Обер; бронза, граніт; агульная вышыня 3,5 м) - гранітная скала, на вяршыні якой выява арла (бронза), што топча шведскі сцяг са зламаным дрэўкам. Магутны ўзмах крылаў птушкі, напружанасць руху перадаюць драматызм барацьбы і пафас перамогі. На пастаменце - выява лаўровага вянка, дошка з пералікам рускіх палкоў - удзельнікаў бою і надпісам-прысвячэннем.
«Ансамбль церкви Рождества Богородицы: церковь (фрески в интерьере церкви), колокольня, церковно-приходская школа, фундаменты теплой церкви, бывший жилой дом, остатки бывшего жилого дома», Могилевская область, г. Славгород, улица Ленинская, 9 (инв. № 734/С-15967), Ленинская 9/1 (инв. № 734/С-16058).
Слаўгарадская царква Раства Багародзіцы ў плане цэнтрычная, пабудаваная на аснове грэчаскага крыжа. Цэнтральны аб'ём выдзелены крыжовымі слупамі, на якія абапіраецца квадратны барабан са зрэзанымі вугламі, завершаны купалам і асветлены праз вялікія паўцыркульныя вокны-люнеты ў чатырох гранях. Паміж канцамі крыжа прыбудаваны нізкія чвэрцькругавыя аб'ёмы, перакрытыя адпаведнымі сектарамі купальнага (конхавага) скляпення. Архітэктурная кампазіцыя храма цалкам сіметрычная, чатыры фасады вырашаны аднолькава, завершаны класіцыстычнымі антаблементамі і невысокімі франтонамі. Унутры царквы плечы крыжа перакрыты цыліндрычнымі скляпеннямі, у купале - паўсферычнымі. На супраць увахода па восі храма амаль на краі абрыву пастаўлена двух'ярусная званіца. Вуглы ніжняга яруса скругленыя, над уваходнымі парталамі прарэзаны паўцыркульныя вокны-люнеты, ярус па краях аздоблены невысокімі вежачкамі. Другі ярус, прызначаны для званоў, прарэзаны вузкімі праёмамі, у завяршэнні званіцы - невялікая вежачка.
У канцы ХVІІІ (ці, больш верагодна ў пачатку ХІХ ст.) царква размалявана невядомымі мастакамі ў стылі ранняга класіцызму. Роспісы вызначаюцца высокім майстэрствам кампазіцыі, малюнка і каларыту, а таксама незвычайна шырокай іканаграфічнай праграмай з 57 сюжэтаў на евангельскія тэмы.
На скляпенні купала знаходзіцца разгорнутая кампазіцыя "Цябе Бога хвалім" (паказана Новазапаветная Тройца ў атачэнні шматлікіх анёльскіх хораў). На скосах вуглоў барабана ў верхнім ярусе ўпоравень з вокнамі-люнетамі прадстаўлены чатыры евангелісты, якія сядзяць на воблаках. Пад імі, у ніжнім ярусе барабана, знаходзяцца пары апосталаў: Пётр і Сымон, Якаў і Павел, Філіп і Фама ў характэрным для барока размяшчэнні па дыяганалі і дынамічных лятучых позах.
На плоскасцях сцен пад паўцыркульнымі вокнамі размешчаны "Зыходжанне благадаці на дзіця - Ісуса", "Хрыстос і дзеці", "Уваскрэсенне", "Разасланне апосталаў". Былі размалёўкі і на конхавых скляпеннях: "Пакланенне Спрадвечнаму" і "Не мір, але меч".
У паўночным прыдзеле два сюжэты на плоскасцях слупоў і два насупраць на бакавой сцяне маюць алегарычны змест (Дастатак, ПрацавІтасць і г.д.). Такім жа чынам у паўднёвым прыдзеле размешчаны алегарычныя выявы Веры, Надзеі, Любові і Соф'і.
На бакавых сценах пад аркамі, што злучаюць апорныя слупы з пілястрамі на бакавых сценах, намаляваны сцэны з жыцця Хрыста: з паўночнага боку - "Ісус і невяломы персанаж", "Ісус нясе крыж"; з паўднёвага - "Уваскрэсенне Лазара" і страчаны невядомы сюжэт. Размалёўкі знаходзяцца і на паўцыркульных скляпеннях: ад заходняга ўвахода - "Усёвідушчае Вока", з поўначы - "Ойча наш", з поўдня - "Малітва да Багародзіцы".
Ніжні ярус размалёвак складаецца з сюжэтаў, якія належаць да двух тэматычных цыклаў. На заходнім плячы крыжа размешчаны ілюстрацыі "Евангельскіх прытчаў", і ў папярочных крылах - "Пакутны шлях Хрыста". Пачынаючы ад ўваходу па ходу сонца паказаны "Прытча пра добрага самараніна", "Прытча пра добрага пастуха", "Прытча пра сучок у воку". Адпаведна справа супраць ходу сонца - "Прытча аб даўжніку", "ГрэшнІк у геене вогненнай". У паўночным крыле на сцяне і слупах насупраць - "Здзекі над Хрыстом (Скажы, хто цябе ўдарыў)", "Пацалунак Іуды", "Арышт Хрыста".
У паўднёвым крыле знаходзяцца "Хрыстос перад Каіяфам", "Лжэсведчанне супраць Хрыста", "Апрананне баграніцы", "Збіванне Хрыста ў прэторыі". У падкупальнай прасторы на паўцыркульнай арцы паміж крыжападобнымі пілонамі, насупраць алтара, - дзве вялікія фрэскі: "Ахвярапрынашэнне Аўраама" і "Пір у Сымона-фарысея". На тарцах заходніх пілонаў, якія ўтвараюць праход у падкупальную прастору, намаляваны "Вялікапакутнік Дзмітрый" і "Дзмітрый Растоўскі". Насупраць іх, на тарцах пары ўсходніх пілонаў, - дзве цалкам страчаныя фрэскі.
Стан размалёвак ужо ў сярэдзне 1970-х гадоў, калі яны былі ўпершыню даследаваны і сфатаграфаваны экспедыцыяй Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Акадэміі навук Беларусі, быў жахлівы. За многія гады выкарыстання храма як гандлёвага склада фрэскі пакрыліся разнастайным пылам. Пасля таго, як храм быў абвешчаны помнікам архітэктуры і ўзяты пад ахову дзяржаўных органаў культуры, склад з царквы вывелі, але адначасова перасталі рамантаваць дах. Праз дзіравы дах пранікала вада, якая нанесла яшчэ большую шкоду размалёўкам: пачалося засаленне роспісаў, а затым і асыпанне іх разам з тынкам на скляпеннях. Роспісы працягвалі гінуць да 1991 г., калі храм быў аддадзены вернікам. Пасля гэтага дах адрамантавалі, аднак рэшткі ацалелых фрэсак у пераважнай большасці забялілі. Таму прыведзенае вышэй апісанне заснавана на матэрыялах даследванняу і фотафіксацыі ў канцы 1970-х гадоў, якія захоўваюцца ў архіве Аддзела старажытнабеларускай культуры ІМЭФ Нацыянальнай АН Беларусі.
Бібліяграфія:
Памяць. Слаўгарадскі раён: Гіст.-дакум. хроніка Слаўгарадскага раёна / Рэдкал. Г.К.Кісялёў (гал.рэд.) і інш. - Мн.: БелТА, 1999. - 592с.: ил.
Православное зодчество Беларуси = Праваслаўнае дойлідства Беларусі. - Мн.: Веды, 1997. - 104 с.:ил. - (Сер. "Наши духовные ценности" В 12-ти вып. Вып. 2)
Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Магілёўская вобл./Ан БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. - Мн. БелСЭ, 1986. - 408с. :ил.
© 2007-2023
